Data publikacji: 31-07-2024
W czerwcu do Rządowego Centrum Legislacji trafił projekt ustawy wprowadzający do Kodeksu pracy nowe rozwiązania wspierające rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie oraz tych, które wymagają przedłużonej hospitalizacji po narodzinach. Projektowane przepisy mają na celu umożliwienie rodzicom pełniejszego zaangażowania się w opiekę nad swoimi dziećmi bez obaw o utratę zatrudnienia czy konieczność wykorzystywania innych form urlopu. Obecnie brak jest odpowiednich regulacji, co często zmusza rodziców do korzystania z urlopów wypoczynkowych lub zwolnień lekarskich, a propozycja Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma na celu zapełnienie tej luki.
Nowelizacja Kodeksu pracy przewiduje wprowadzenie dodatkowego urlopu macierzyńskiego dla rodziców, których dzieci wymagają dłuższego pobytu w szpitalu. Nowe przepisy pozwolą na wnioskowanie o dodatkowy urlop, który będzie fakultatywny, udzielany na wniosek, możliwy do wykorzystania w jednej części, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim i w pełni płatny. Rozwiązanie to będzie stosowane odpowiednio do rodziców przysposabiających dziecko i rodzin zastępczych, co pozwoli na większą elastyczność i dostosowanie do indywidualnych potrzeb każdej rodziny.
Dodatkowy urlop będzie przysługiwał rodzicom dzieci urodzonych:
- przed 28 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w takim przypadku rodzice będą mogli skorzystać z dodatkowego urlopu w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, aż do upływu 15 tygodni po porodzie;
- po ukończeniu 28 tygodnia ciąży i przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w takim przypadku rodzice będą mogli skorzystać z dodatkowego urlopu w wymiarze tygodnia za każdy tydzień hospitalizacji, aż do upływu 8 tygodni po porodzie;
- po ukończeniu 36 tygodnia ciąży, które wymagają dłuższej hospitalizacji – w takim przypadku rodzice będą mieli prawo do dodatkowego urlopu wynoszącego tydzień za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 do 28 dnia po porodzie, pod warunkiem, że pobyt ten trwa przynajmniej 2 kolejne dni.
Przewidziano przy tym możliwość przerw między kolejnymi hospitalizacjami. Przy ustalaniu wymiaru dodatkowego urlopu macierzyńskiego okresy pobytu dziecka w szpitalu do upływu odpowiednio 8 albo 15 tygodnia po porodzie podlegać będą sumowaniu, a niepełny tydzień będzie zaokrąglany w górę do pełnego tygodnia.
Dotychczas jedyna możliwość wydłużenia urlopu macierzyńskiego w przypadku przedwczesnych narodzin wiązała się zawieszeniem urlopu macierzyńskiego na czas hospitalizacji dziecka, po wykorzystaniu przez matkę co najmniej 8 tygodni tego urlopu. Nowe przepisy wprowadzą możliwość kontynuacji urlopu macierzyńskiego, bez potrzeby powrotu do pracy w międzyczasie.
Rodzice będą mogli ubiegać się o dodatkowy urlop, składając odpowiedni wniosek pracodawcy, w postaci papierowej lub elektronicznej, nie później niż 21 dni przed zakończeniem standardowego urlopu macierzyńskiego. Pracodawca będzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku. Po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracodawca będzie zobowiązany do dopuszczenia pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z tego urlopu.
Nowe przepisy obejmą także rodziców, którzy przyjęli dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, a także rodziców, którzy przyjęli dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, jeżeli pobyt dziecka w szpitalu będzie miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie. Zmiany obejmą również ustawę o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zapewniając analogiczne prawa do wydłużenia okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100% podstawy jego wymiaru.
Proponowane zmiany w Kodeksie pracy mają na celu wsparcie rodziców w trudnych momentach związanych z przedwczesnymi narodzinami i koniecznością dłuższej hospitalizacji dziecka. Nowelizacja umożliwi rodzicom większe zaangażowanie w opiekę nad dzieckiem bez obawy o utratę pracy i dochodów. Nowe przepisy to krok w kierunku lepszego wsparcia rodzin w najtrudniejszych chwilach, zapewniając im bezpieczeństwo i stabilność.
Aplikant radcowski
Iga Kienitz
